ÑE'Ẽ MBOPOTYHÁRA
¡Néi, ñe’ẽ mbopotyhára,
nde pyti’a ryepýpe rerúva yvoty,
nde pyti’a renyhẽnguépa ehova peju peju
yvatéguio ha yvýguio ijasu ha ijakatúaguio
ko tetã ijojaha’ỹva to hetũ hosã ryakuã!
. ¡Néi, ñe’ẽ mbopotyhára,
. nde yvotytýpe rerúva ykua yvu satĩ porã.
. Ehypýipa ko yvy, emyakỹ ñande yvy
. jahecha haguã hoky.
. Ha ombyajáiko ko tetã hovanáma ojuehe:
. Mborayhu, jekopyty, piro'y, py'aguapy,
. Kyre’ỹ jejuhunde, mba’apo ha arandu,
. Mbarete ha porãnga, purahéi, pire porã,
. jeroky, vy'a, tory, popotĩ, py'aporã,
. pytu'u, akãguapy!
¡Néi, ñe’ẽ mbopotyhára,
toryrýike ndeahy'o: ehenói, embohape,
emyagẽ nde purahéipe kuarahy hory ajéva
opukárõ nderehe...; opukáva topuka!
Hatãve esapukái, ejoka nde purahéi
rehenóivo ko’ẽju, ko’ẽju iporã añetéva!
. Ñane retãme ĝuarã nde hína hesãi-ygua
. nde hína, ndéko ha’e ikeresãi rerekua!
Nde, ñe’ẽmbopotyhára,
ndépa sapy'arei ndaha’ei vy'a tory
térã ikyrỹi mbojahára?
. Ndémante, ndentevoi
. ko tetã karameguã... hesa’ỹi kyra ryru
. Nde ko’ãva ha amóva, nde péva ha opaitéva
. ñane retãme ĝuarã.
. Nderehe’ỹ ko tetã, ñakyrã piru pire!
Tapiáke epurahéi, ehyví nde purahéi!
Ehejáva eheja!
Ejykýi nde purahéi, to kukúi mbyja ku'i,
tomimbi nde pyporére.
Rejehekýivo ae, rejehekýivo to pi
mbyja ratainga rayvi!
TATAJYVA
La cultura es la llave de la vida.